Powojniki z grupy Viticella

Po latach fascynacji powojnikami o największych kwiatach ostatnio furorę na świecie robią odmiany z grupy Viticella, wywodzące się od Clematis viticella (powojnika włoskiego), gatunku rosnącego naturalnie w Południowej Europie.

 Szczepan Marczyński

Clematis 'Polish Spirit' i Clematis 'Mme Julia Correvon' porastające ogrodzenie - fot. Sz. Marczyński

Powojniki z grupy Viticella znoszą  bardzo dobrze zarówno gorący klimat, jak i chłody północy Europy. Preferują dobrze oświetlone stanowiska, dlatego nie powinno się ich sadzić w cieniu lub przy północnych ścianach. Zadawalają się natomiast przeciętnymi czy nawet ubogimi glebami i są łatwe w uprawie i odporne na „uwiąd powojników”, najgroźniejszą chorobę odmian wielkokwiatowych.

Clematis 'Błękitny Anioł' i Clematis 'Mme Julia Correvon' fot. Sz. Marczyński

Dlatego świetnie się nadają zarówno dla początkujących ogrodników, tych którzy chcą mieć piękny ogród przy małym wysiłku, koneserów szukających ciekawych roślin, jak i do stosowania w publicznych terenach zieleni.

Odmiany z tej grupy rosną silnie (średnio osiągają 3m, a niektóre nawet 5m), a co najważniejsze długo i bardzo obficie kwitną, masą kwiatów rekompensując z nadwyżką mniejsze ich rozmiary. Liście złożone z 5-7 listków, są mniejsze niż u odmian wielkokwiatowych, ale zdrowsze i często pozostają zielone aż do mrozów (wyróżnia się tu 'Polish Spirit' z ciemnozielonymi liśćmi).

Clematis 'Emilia Plater' fot. Sz. Marczyński

Wszystkie odmiany z tej grupy kwitną w lecie i jesienną na tegorocznych pędach, dlatego wczesną wiosną (luty – marzec) należy ciąć je silnie 20-40 cm od ziemi. Przycięte nawet tuż przy ziemi też dobrze odrastają. Możliwość silnego cięcia bardzo upraszcza pielęgnację, zwłaszcza wśród innych roślin. Sprawia również, że nawet gdy wszystkie pędy przemarzną w bardzo surowym klimacie, wiosną wyrosną nowe i latem spowiją je liczne kwiaty.

Kwiaty najczęściej mają kształt otwartych, lekko zwisających dzwonków, średnicy od 4 do 13 cm. Gatunek Clematis viticella ma kwiaty niebieskofioletowe, a liczne odmiany z nim spokrewnione mogą mieć kwiaty barwy: białej, niebieskiej, fioletowej, różowej czy czerwonej w różnych odcieniach. Ich okwiat składa się najczęściej z czterech działek, u niektórych odmian może być ich 5 lub 6 (np.: 'Etoile Violette') a u odmian pełnokwiatowych (np.: 'Purpurea Plena Elegans') nawet kilkadziesiąt ułożonych w kilku warstwach.

Clematis viticella fot. Sz. Marczyński

Powojniki z Grupy Viticella mają wiele zastosowań w ogrodzie. Mogą być uprawiane przy wszelkiego rodzaju podporach, wokół których mogą się owijać ogonkami liściowymi (kratkach, słupach, prętach, łukach) tworząc kolorowe plamy w istotniejszych miejscach ogrodu. Świetnie nadają się do obsadzania ogrodzeń, zwłaszcza siatkowych, które pokrywają szczelnie masą liści i kwiatów. Wyjątkowo interesująco wyglądają posadzone między krzewami, różami czy niedużymi drzewami, szybko się po nich wspinając i ozdabiając kwiatami w okresie małej dekoracyjności lub komponując się świetnie z ich barwnymi liśćmi.

Mogą być również uprawiane w dużych pojemnikach na balkonach i tarasach, jeśli zapewnimy im odpowiednio długie podpory i wystarczającą ilość miejsca dla silnie rozrastających się pędów. Mogą również służyć do dekoracji mieszkań, gdyż ich kwiaty po ścięciu długo zachowują świeżość w wodzie.

Niektórzy do Grupy Viticella zaliczają również odmiany choć trochę spokrewnione z powojnikiem włoskim (np.: 'Błękitny Anioł', 'Dominika', 'Ville de Lyon'), ale nie jest to uznane w oficjalnie obowiązującej nomenklaturze. Warto wspomnieć o kilkunastu najczęściej stosowanych odmianach należących do Grupy Viticella.

Clematis 'Polish Spirit' pośród Parthenocissus quinquefolia w październiku - fot. Sz. Marczyński

• 'Abundance'
• 'Alba Luxurians'
• 'Betty Corning'
• 'Emilia Plater'
• 'Etoile Violette'
• 'Huldine'
• 'Kermesina'
• 'Little Nell'
• 'Mme Julia Correvon'
• 'Minuet'
• 'Polish Spirit'
• 'Prince Charles'
• 'Purpurea Plena Elegans'
• 'Royal Velours'
• 'Venosa Violacea'

Zobacz opis powojników z grupy Viticella w encyklopedii roślin.