Winnik - Ampelopsis

Ampelopsis glandulosa 'Elegans' - owoce (fot. Sz. Marczyński) Winniki są mało znanymi, a bardzo interesującymi pnączami o atrakcyjnych liściach i owocach. Zaliczano je kiedyś do rodzaju Vitis (winorośl) a obecnie włączono do osobnego rodzaju Ampelopsis.

Szczepan Marczyński

Ampelopsis aconitifolia 'Seattle' - liście (fot. Sz. Marczyński)

Ampelopsis aconitifolia - na ogrodzeniu (fot. Sz. Marczyński)

Znanych jest 20 gatunków pochodzących z Dalekiego Wschodu i Ameryk, z tego tylko kilka jest uprawiana w polskich ogrodach.

Ampelopsis aconitifolia 'Seattle' - owoce (fot. Sz. Marczyński)

Winniki w zależności od gatunku dorastają od 2 do 8 m. Wspinają się przy pomocy wąsów czepnych, owijających się wokół podpór. Mają ładne, najczęściej klapowane liście oraz niepozorne, zielonkawe obupłciowe kwiaty, które rozwijają się w lipcu – sierpniu. Znacznie bardziej dekoracyjne są zebrane w grona owoce – kuliste jagody o średnicy 6 – 8 mm, różnej barwy w zależności od gatunku. Dojrzewają we wrześniu – październiku.

Winniki nie mają specjalnych wymagań i mogą być uprawiane w każdej przeciętnej glebie. Najlepiej rosną i owocują w jasnych, ciepłych, osłoniętych miejscach. Nie wymagają specjalnego przycinania. Gdy rozrosną się nadmiernie, należy przycinać je umiarkowanie wczesną wiosną (luty – początek marca) lub latem.

Ampelopsis aconitifolia (winnik tojadowaty) - pnącze pochodzące z Chin, dorastające do 4-8 m, o ładnych liściach: pojedynczych, głęboko, palczasto, fantazyjnie powcinanych. W lecie liście są zielone, jesienią barwią się na żółto. Jesienią ozdobnie wyglądają również owoce. Są drobne, kuliste, żółte, pomarańczowe lub brunatne, z małymi ciemniejszymi punktami. Winnik tojadowaty jest mało wymagającą, mrozoodporną, odporną na choroby i szkodniki, bujnie rosnącą rośliną.

Ampelopsis aconitifolia - owoce (fot. Sz. Marczyński)

Nadaje się świetnie do obsadzania ogrodzeń, podobnie jak winobluszcz pięciolistkowy. Ładnie wygląda też przy altanach, pergolach i różnych podporach ogrodowych. Doskonale nadaje się do stosowania w zieleni publicznej.

Ampelopsis aconitifolia 'Seattle' - odmiana o słabym wzroście, dorastająca do 2-3 m. Młode przyrosty i ogonki liściowe początkowo purpurowe, a następnie różowe. Jesienią liście przebarwiają się intensywnie żółto. Owoce czerwonobrązowe. Pnącze szczególnie przydatne do sadzenia przy altanach, pergolach i różnych podporach ogrodowych. Świetne do jesiennych zestawień barwnych.

Ampelopsis bodinieri (winnik Bodiniera) - Pnącze o średnio silnym wzroście. Liście sztywne, zielone, lekko błyszczące na górnej stronie, pojedyncze (5-10 cm długości i szerokości), grubo ząbkowane, z 3-5 słabo wykształconymi klapami, z czerwonymi ogonkami liściowymi. Podobne do liści platana. Szczególnie przydatne do sadzenia przy altanach, pergolach i różnych podporach ogrodowych.

Ampelopsis glandulosa (syn. Ampelopsis brevipedunculata) winnik zmienny 'Elegans' - Bardzo interesujące, pochodzące z Japonii, słabe pnącze. Dorasta do 2 m. Ma bardzo dekoracyjne liście: ostro klapowane, trójbarwne - biało-różowo-zielone. Ładnie wyglądają również różowoczerwone młode pędy, ogonki liściowe i szypułki. Jesienią ozdobnie wyglądają zmieniające barwę owoce: od biało-niebieskich, przez purpurowe do fioletoweoniebieskich (turkusowych).

Winnik zmienny w ostre zimy może przemarzać, ale niesłusznie do niedawna był uważany za bardzo wrażliwy na mróz. W centralnej Polsce zimuje bez specjalnych zabezpieczeń od kilkunastu lat. Szczególnie przydatny do sadzenia w małych ogrodach, na tarasach i tam gdzie dysponujemy bardzo ograniczoną powierzchnią, a z bliska można zauważyć jego wielobarwne liście i piękne owoce. Lubi miejsca jasne, ciepłe, osłonięte.